Geluk in zaken - Peter ten Hoopen

Business Contact, 230 pagina's, euro 22,50

'Als je van elkaar houdt, lever je de beste prestatie'

Marleen Janssen Groesbeek

Geluk in zaken is een moeilijk boek. Niet om te lezen, want het leest als een trein en Peter ten Hoopen (1944) geeft verrassende metaforen, beelden en ervaringen uit de praktijk die zijn visie ondersteunen. Maar de moeilijkheid zit in de verantwoordelijkheid die hij bij u en mij legt om onszelf gelukkig te maken en daardoor ook onze omgeving gelukkig te maken. Weg met dat slachtoffer-van-de-omstandigheden-gedrag. Je hebt je succes in eigen hand. Maar, en dat is de tweede les van Ten Hoopen, geluk of succes kan je niet bereiken over de rug van een ander, maar juist door een ander ook zijn geluk te gunnen, word je zelf ook gelukkiger. Hoe deze geluksstromen op gang moeten komen, legt Ten Hoopen uit in drie delen: de gelukkige mens, de gelukkige organisatie en de gelukkige leider.

Voor Ten Hoopen is geluk dingen doen 'waar je achter kunt staan, die je van ganser harte doet, met inzet van heel je wezen, hart en verstand'. Dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Niet iedereen heeft de luxe om een baan te hebben die tegelijkertijd zijn hobby is. Maar Ten Hoopen heeft een oplossing: als je werk je niet gelukkig maakt, ga dan dingen doen naast je werk die je wel gelukkig maken. Voor de mensen die nu denken die Ten Hoopen heeft gemakkelijk praten: hij is zelf de verpersoonlijking van zijn visie. Hij heeft de hele wereld rondgereisd, eerst alleen en later met vrouw en kinderen. Hij heeft met twee vrienden een reclamebureau opgezet, dat een groot succes werd. Hij schrijft boeken, Geluk in zaken is zijn negende. En tegenwoordig woont hij met zijn gezin in Portugal en is hij adviseur van de Baak, het managementcentrum van VNO-NCW.

De toon van Ten Hoopen is luchtig en relativerend. Hij kent zijn doelgroep en geeft vaak al antwoord op cynische of sarcastische gedachten die bij de lezer kunnen ontstaan. Dat is maar goed ook, want Ten Hoopen introduceert begrippen waar de gemiddelde manager of directeur in een zakelijke omgeving niet dagelijks mee van doen heeft: liefde, hoop, geluk, waarheid en geloof. En Ten Hoopen is zich daarvan bewust: 'Liefde is zo'n beetje het ergste waarvan je de gemiddelde manager kunt verdenken', schrijft hij en hij geeft ook gelijk de verklaring waarom: 'Als we anderen onze liefde verklaren, impliceren we dat we hun belangen zo hoog achten als de onze en goed voor hen kunnen zorgen, zo goed als voor ons eigen bloed. We kunnen hen dan niet meer benadelen, uitbuiten, verkwanselen, afpeigeren, lichtvaardig ontslaan of dwingen dingen te doen waar ze eigenlijk niets voor voelen.' En andersom werkt het volgens Ten Hoopen ook. Hij haalt daarvoor de uitspraak aan van de man aan wie hij zijn boek heeft opgedragen, Stephan Viegen: 'Als je van elkaar houdt lever je de beste prestatie. Dat is uiteindelijk voor Ten Hoopen het belangrijkste. Goede leiders van goede organisaties presteren het beste, ook in financiële zin, omdat ze hun medewerkers niet behandelen als een onuitputtelijke bron, maar als een gezinslid dat recht heeft op respect. Medewerkers die merken dat ze gerespecteerd worden, zijn gelukkiger, en, zo zegt een van de aangehaalde ondernemers, 'gelukkige mensen zijn productiever'. Of, zoals Ten Hoopen het op pagina 162 stelt in de 22ste Wet van Geluk: het belangrijkste is niet of werknemers al dan niet goed zijn, maar of ze gelukkig zijn. Een iets minder capabele werknemer die zich van harte inzet, presteert meer dan een iets capabelere die het allemaal worst is.

Geluk in zaken is een ongewoon managementboek, maar het geeft doodgewone adviezen om het optimale uit de mensen en de organisatie te halen. Ten Hoopen streeft naar een 'gelukkige organisatie' en gebruikt daarvoor een eigen methode. Elke onderneming kent een aantal waarden die door iedereen die daar werkt moeten worden gedeeld. Bij die waarden mogen authenticiteit en integriteit niet ontbreken. Ten Hoopen stelt loyaliteit centraal. Hij vindt het 'een wondermiddel waardoor bedrijven beter kunnen functioneren'. 'Een organisatie die loyaal is aan zijn medewerkers, dat wil zeggen hun belangen vooropstelt, geniet een enorm competitief voordeel.' Want een loyale werkgever creëert loyale werknemers en deze zorgen weer voor tevreden en dus loyale klanten. En loyale klanten zorgen voor winst en continuïteit.

Een ding is jammer. Ten Hoopen gooit filosoof en stamvader van de economie Adam Smith op een hoop met eigenbelangprofeten als Milton Friedman. Smith heeft voor zijn beroemde Wealth of Nations the Theory of Moral Sentiments gepubliceerd en daarin gezegd dat we bij ons streven naar eigenbelang rekening moeten houden met en een bijdrage moeten leveren aan het geluk van anderen.

Voor meer informatie over Peter ten Hoopen en zijn ideeën en boeken zie www.rovingstar.com/org.

Copyright (c) 2004 Het Financieele Dagblad - Publicatiedatum: 24/1/2004